Độ trong của kim cương là mức độ tối thiểu của tạp chất và tỳ vết của viên kim cương. Bạn nên hiểu về yếu tố thuộc “4C” này bởi nó ảnh hưởng lớn tới vẻ đẹp và giá trị của viên kim cương. Các tips dưới đây sẽ giúp bạn trở thành người tiêu dùng thông minh.
Nội dung
1. Tạp chất và tỳ vết không phải là “lỗi”
Độ trong của kim cương là một trong 4 tiêu chí “4C”. Yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá vẻ đẹp tổng thể của viên kim cương. Sau cùng là giá trị của nó. Độ trong của kim cương sẽ được tính số lượng tạp chất và tỳ vết trên bề mặt của nó.
Tạp chất và tỳ vết có thể được gây ra bởi quá trình hình thành của viên kim cương, cấu trúc tinh thể, quá trình cắt và đánh bóng hoặc quá trình sử dụng. Tạp chất có thể nằm hoàn toàn bên trong viên kim cương hoặc có thể mở rộng ra đến cả bề mặt. Tỳ vết thì chỉ giới hạn trên bề mặt kim cương. Các nhà đá quý học sử dụng độ phóng đại 10x để xác định độ trong của kim cương.
Kim cương có tạp chất và vết thì thì có phải là sản phẩm lỗi?
Có thể bạn nghe nhiều người nói tạp chất và tỳ vết là “lỗi”. Tuy nhiên nhiều nhà đá quý học cho rằng chúng là những công cụ nhận dạng rất hữu dụng. Tạp chất giúp phân biệt giữa kim cương tự nhiên và kim cương tổng hợp. Bởi hầu hết kim cương đểu có một sự kết hợp độc nhất giữa tạp chất và tỳ vết. Những đặc điểm về độ trong này giống như dấu vân tay cấu thành danh tính riêng cho từng viên kim cương.
Khắc chữ laser lên kim cương thì có gọi là tạp chất?
Nếu bạn đang tự hỏi liệu chữ khắc laser trên viên kim cương của mình được gọi là tạp chất hay tỳ vết – thì câu trả lời là cả hai đều không phải. Chữ khắc laser không thuộc về đặc điểm độ trong của kim cương.
2. Giá trị của kim cương liên quan như thế nào với tạp chất?
Những viên kim cương có giá thấp hơn thường có tạp chất có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Hầu hết tạp chất trong kim cương đều chỉ nhìn được bằng kính phóng đại.
Độ trong của kim cương ảnh hưởng lớn tới vẻ đẹp của nó. Kim cương có nhiều tạp chất và tỳ vết làm sản phẩm không đều màu, bị rỗ và trầy xước. Các đặc tính độ trong có thể được nhìn thấy rõ hơn ở một số kiểu cắt kim cương. Nếu một viên kim cương có các đặc tính độ trong quá lớn hoặc phản chiếu trên nhiều mặt gương thì tạp chất và tỳ vết cũng có thể hiện rõ bất cứ ở loại hình dáng hoặc đường cắt nào.
Các tạp chất có tác động nhiều đến vẻ đẹp và giá trị của viên kim cương so với tỳ vết. Lý do là bởi tỳ vết rất dễ loại bỏ. Một viên kim cương đã trải qua tạo hình đôi khi sẽ được mài và đánh bóng lại để loại bỏ tỳ vết và cải thiện độ trong của nó.
3. Hiểu về Thang điểm độ trong của kim cương của GIA – một quy chuẩn toàn cầu
Độ trong của kim cương được mô tả bằng những thuật ngữ tiêu chuẩn. Chúng được hình thành bởi GIA vào những năm 1950. Thang điểm được dựa một phần trên mức độ hiển thị của tạp chất và tỳ vết dưới kính phóng đại 10x đánh giá bởi chuyên gia thẩm định đã qua đào tạo.
Thang điểm gồm 6 mục
Một số mục được chia nhỏ thành tổng cộng 11 thang cụ thể dành cho kim cương tự nhiên.
FL: hoàn hảo – không có tạp chất và vết mờ có thể nhìn thấy dưới kính phóng đại 10x
IF: nội tại hoàn hảo – không có tạp chất có thể nhìn thấy dưới kính phóng đại 10x
VVS1 và VVS2: vắng tạp chất 1 và vắng tạp chất 2 – tạp chất rất khó nhìn thấy dưới kính phóng đại 10x
VS1 và VS2: hiếm tạp chất 1 và hiếm tạp chất 2 – tạp chất khó có thể nhìn thấy dưới kính phóng đại 10x, nhưng có thể gọi là điểm đặc trưng nhỏ
SI1 và SI2: có tạp chất 1 và có tạp chất 2 – tạp chất có thể nhìn thấy dưới kính phóng đại 10x
I1, I2, I3: nhiều tạp chất 1, 2, 3. Tạp chất có thể nhìn thấy rất rõ dưới kính phóng đại 10x – và có thể nhìn thấy bằng mắt thường – có ảnh hưởng tới độ trong và độ sáng
Eye clean – thuật ngữ công nghiệp dành cho kim cương có tạp chất không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Có nhiều người mua kim cương nghĩ rằng: “Kim cương mà không thể nhìn thấy tạp chất và tỳ vết bằng mắt thường là đủ đẹp với tôi rồi.” Kim cương “eye clean” là mô tả vừa vặn dành cho những trường hợp này. GIA thì không sử dụng thuật ngữ đó.
4. Tìm hiểu cách GIA thẩm định kim cương
Song song với việc phát triển các thuật ngữ đánh giá độ trong của kim cương được công nhận trên toàn cầu. GIA cũng phát triển các quy trình thẩm định khách quan và công bằng độ trong của kim cương. Các quy trình của GIA bao gồm việc quan sát viên kim cương trong điều kiện ánh sáng được kiểm soát. Sử dụng các góc và khoảng cách quan sát cụ thể. Đồng thời thực hiện theo các bước thẩm định một cách chính xác. Điều này đảm bảo mỗi góc của viên kim cương đều được quan sát chi tiết để xác định vị trí của tạp chất và tỳ vết ảnh hưởng đến độ trong của nó.
Các chuyên gia của GIA thẩm định viên kim cương qua đôi mắt đã được “đào tạo” của họ. Họ dùng kính phóng đại 10x và đôi khi là cả kính hiển vi có độ phóng đại cao hơn. Tuy vậy, kết quả đánh giá độ trong cuối cùng sẽ được tính dưới mắt kính phóng đại 10x.
Để đánh giá độ trong của kim cương, chuyên gia sẽ xem xét 5 yếu tố:
Kích cỡ
Khi tất cả các tiêu chí đạt điểm ngang nhau. Tạp chất càng lớn và càng rõ thì điểm độ trong càng thấp.
Số lượng
Khi tất cả các tiêu chí đạt điểm ngang nhau.Tạp chất hoặc phản xạ tạp chất có thể nhìn thấy trực diện dưới kính phóng đại 10x. Tạp chất càng nhiều thì càng ảnh hưởng tới điểm độ trong.
Vị trí của tạp chất
Tạp chất càng ở gần tâm kim cương thì ảnh hưởng càng nhiều tới điểm độ trong.
Tính chất bề mặt
Thường thì tạp chất càng biến hoá trong độ sáng và độ tối. Hoặc màu của kim cương thì nó trông sẽ càng rõ và ảnh hưởng càng nhiều tới độ trong.
Tính chất
Các loại tạp chất và độ trong và ảnh hưởng của nó tới kim cương. Nói cách khác, một số tạp chất có ảnh hưởng lớn tới độ trong hơn số còn lại. Một viên kim cương có thể có nhiều tạp chất li ti và vẫn có điểm độ trong cao. Ngắn gọn lại là sự kết hợp của 5 tiêu chí trên là yếu tố ảnh hưởng tới vẻ ngoài tổng thể của kim cương. Ngược lại, tỳ vết có thể bị loại bỏ khi kim cương được đánh bóng. Chúng thường ít ảnh hưởng tới kim cương có điểm độ trong dưới IF.
5. Có phương pháp để cải thiện độ trong của kim cương nhưng nó không hẳn phương pháp nào cũng tốt
Dưới đây là hai phương pháp để đạt được điều này.
Khoan tia laser
Điều này giúp loại bỏ hoặc làm sáng các tạp chất sâu bên trong kim cương. Tia laser tạo ra một đường hẹp từ bề mặt tới tạp chất sẫm màu bên trong kim cương. Nếu tạp chất không bị laser làm bay hơi. Nó sẽ được hòa tan hoặc tẩy trắng bằng axit mạnh đưa từ đường hẹp vào. Đặc biệt, cách này khiến tạp chất sáng hơn và được xem là đẹp hơn so với các tạp chất sẫm màu không phản chiếu được ánh sáng. Bởi phương pháp này có ảnh hưởng vĩnh viễn. Nên GIA có nhận thẩm định kim cương đã khoan laser và bản báo cáo sẽ có ghi lại lỗ khoan như một đặc điểm tạp chất ảnh hưởng đến điểm độ trong tổng thể của kim cương.
Trám vết nứt
Là việc lấp đầy các vết nứt. Vết đứt gãy và lỗ khoan laser trên bề mặt. Sử dụng vật liệu trong suốt như thuỷ tinh và có chỉ số phản chiếu ánh sáng gần bằng kim cương. Trám vết nứt không “chữa lành” vết nứt hoặc cải thiện độ trong thực sự của kim cương. Vết nứt nguyên bản vẫn sẽ ở đó, chỉ là khó thấy rõ hơn. Tuy nhiên thì đây là biện pháp ngắn hạn. Cũng có rất nhiều trường hợp kim cương bị nứt nhiều và hư hại khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trong một số quy trình sửa chữa, định hình hoặc làm sạch.
Kết quả là nhiều phòng thí nghiệm, sẽ không thẩm định kinh cương đã qua trám vết nứt. Việc viên kim cương đã qua trám vết nứt phải được người bán công khai.
6. Có một số loại tạp chất cụ thể có thể khiến kim cương dễ bị hư hại
Nhìn chung, nếu một viên kim cương có vấn đề đáng kể về độ bền. Nó sẽ không thể chịu được ma sát và áp lực của quá trình cắt. Tuy nhiên, có một số loại tạp chất nhất định, đặc biệt khi chúng nằm gần đường dây lưng (girdle) – phần hẹp chia cắt phần vương miện (crown) và phần đáy (pavilion) của kim cương – có thể khiến viên kim cương cắt dễ bị hư hại hơn.
Ví dụ nếu như viên kim cương được cắt đúng vào nét cánh (feather) hoặc tạp chất gần bề mặt. Nó có thể bị vỡ vụn. Tương tự, các nét cánh sâu kéo dài từ phần vương miện đến phần đáy hoặc xuyên vào một phần ba hoặc nhiều hơn bên trong viên kim cương có thể gây ra nhiều vấn đề về độ bền của kim cương.
7. Sử dụng báo cáo GIA đảm bảo về độ trong của kim cương
Báo cáo thẩm định kim cương GIA và Báo cáo nguồn gốc kim cương GIA có chứa sơ đồ vẽ xác định vị trí của tạp chất và tỳ vết trong kim cương. Sơ đồ này cho thấy hình dạng và các mặt gương của kim cương nhìn từ cả hai chiều: vương miện và đáy.
Các ký hiệu đại diện cho loại, vị trí, kích cỡ tương đối. Đôi khi là hình dạng của tạp chất và tỳ vết sẽ được ghi lại. Ngoài việc cung cấp thông tin chi tiết về các đặc điểm cũng như mô tả độ trong của kim cương. Sơ đồ cũng có thể hỗ trợ việc xác định “danh tính” của kim cương. Không có viên kim cương nào điểm độ trong dưới F và IF có kết hợp. Hoặc đặc điểm vị trí tạp chất và tỳ vết giống nhau.
